
نارنجی پوش
- سعیده دیده ور
در این سلفپرتره با عنوان «نارنجیپوش» هنرمند بدن خود را در پوششی نارنجی تصویر کرده که در ناحیهی سر به سیاهچالهای دوخته و تنگ ختم میشود. رنگ نارنجی ارجاعی مستقیم به لباس کارگران و طبقهی فرودست است که در معرض تغییرات فصلی و تصمیمهای کارفرمایان قرار دارند. این پوشش در عین وحدت رنگی، حس محدودیت، انسداد و عدم امکان تنفس را منتقل میکند. تضاد رنگ نارنجی گرم با سیاهی مطلق دهانهی بستهشده، دوگانگی میان زندگی و مرگ، کار و فرسودگی، و امید و نابودی را نشان میدهد. فرم کلی اثر در پسزمینهای تاریک محو میشود که گویی بدن هنرمند در آن در حال فرو رفتن است. ترکیببندی ساده اما سنگین، قدرت بصری اثر را در تاکید بر سلب اختیار و فرورفتن انسان در ساختاری فرساینده افزایش میدهد. تحلیل روانکاوانه: این اثر بهمثابهی سلفپرتره، هنرمند را در هیئت کارگری ناشناس و بیچهره بازنمایی میکند. پوشش نارنجی نمادی است از هویت جمعیای که فردیت را میبلعد و او را به بخشی از یک تودهی بینامونشان تقلیل میدهد. سیاهچالهی سر نشانهای است از حذف صدا، اندیشه و امکان سخن گفتن؛ جایی که سوژه خود را در ساختارهای بیرونی و فشارهای اجتماعی محو میبیند. ناخودآگاه هنرمند در این تصویر بر تجربهی «بیچهرگی» و «بیصدایی» تاکید دارد، تجربهای که همزمان احساس بیقدرتی و اعتراض خاموش را در خود نهفته دارد. رنگ نارنجی در این سطح روانکاوانه میتواند دو معنا را حمل کند: از یکسو ارجاعی به انرژی، زنده بودن و امید، و از سوی دیگر طعنهای تلخ به بیاهمیت بودن این زندهبودن در ساختار سرکوبگر. در نهایت، این سلفپرتره بازنمایی نمادین از فروپاشی فردیت در مقابل ساختار اجتماعی و اقتصادی است؛ جایی که هنرمند خود را در قامت کارگری بیچهره و خاموش، اما همچنان حاضر و مقاوم، بازآفرینی کرده است.