
پرده های سکوت
- علی اتحاد
این اثر تصویری است از مردی میانسال که در سکوتی مطلق و در نمای نیمرخ ایستاده است. رنگ غالب، آبی آرام است که هم به تقدس و هم به سکون اشاره دارد. پشت سر او دایرهای همچون هاله یا خورشید نمادین قرار گرفته که یادآور تقدس، بیداری و در عین حال نوعی فاصلهگذاری معنوی است. اطرافش با متنی خطی پر شده که فضای سنتی خوشنویسی را تداعی میکند؛ متنی که مثل دیواری نوشتهها را به حاشیه رانده و سوژه را در قاب معنا زندانی کرده است. فرم ساده، بیهیجان و ایستایی تصویر نشاندهنده ثبات مکانیکی است، گویی بدن و سکوتش بخشی از معماری این فضا شدهاند.از منظر روانکاوانه، این پرتره نمایانگر مردی است که در میانه زندگی، به تماشای جهان ایستاده اما نه با فریاد یا حرکت، بلکه با پذیرش خاموش. عنوان «پردههای سکوت» به خوبی نشان میدهد که این سکوت انتخابی فردی نیست بلکه بر او تحمیل شده؛ پردههایی بیرونی که به مرور به درون روان نفوذ کردهاند. چهره نیمرخ نشان میدهد او رو به جهان دارد اما نه در گفتوگو، بلکه در نوعی مشاهده منفعلانه که ریشه در سازگاری اجباری با شرایط دارد. در عمق، میتوان اثر را تصویری از سوژهای دانست که در فضای سیاسی ـ اجتماعی پر از محدودیت، راهی جز درونی کردن سکوت و مکانیکی شدن سازوکار زیست خود نمییابد. این سازگاری سرد و آرام، هرچند نشانهی بقاست، اما لایهای از انزوا و بیقدرتی را هم در بر دارد. اثر در واقع پرترهی یک فرد نیست، بلکه تصویری جمعی از نسلی است که در میانهی زندگی، با ثباتی سنگین و بیکلام، به جهان نگاه میکند بیآنکه بتواند آن را دگرگون سازد